Toplumda yaygınlaşma eğilimi gösteren sağlıkta şiddet eylemleri, sağlık kurumlarını ve sağlık çalışanlarını ciddi biçimde etkilemektedir ve bu durum çalışan memnuniyetini azaltmakta ve sağlık çalışanlarında tükenmişliğe sebep olabilmektedir.
Yirmi dört saat kesintisiz hizmet sunulan sağlık kurumlarında sağlık profesyonellerine yönelik şiddetin; ziyaretçiler, hastalar ve hasta yakınlarını içeren çok çeşitli kaynakları vardır. Özellikle hasta ve hasta yakınlarının artan beklentileri, bir an önce kendileriyle ilgilenilmesini istemesi, kendi hastalarının daha acil olduğunu düşünmeleri risk faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca iş yoğunluğunun fazla ancak personel sayısının yetersiz olması, aşırı kalabalık ortamda çalışma, şiddetle baş etme konusunda çalışanın eğitim eksikliği, iletişim yetersizlikleri, yeterli sayıda güvenlik elemanının olmaması gibi faktörler şiddet riskini artırabilmektedir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sağlıkta şiddeti önlemek amacıyla düzenlemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda “Beyaz Kod” Çağrı Sistemi uygulamasına başlanılmış her hastanede Beyaz Kod sistemi ile ilgili teknik ve idari altyapı sağlanmıştır. Beyaz Kod Çağrı Sisteminin amacı; risk durumunda iletişime olanak tanıyıp haberdar etmek, doğru müdahale için zaman kazandırmak, panik oluşmasına engel olmak, çalışan güvenliğini sağlamada yardımcı olmaktır. Sistemin etkinliği açısından şiddet olayına maruz kalan çalışanlara kurumun gerekli desteği sağlaması ve gerçekleşen olayların tekrar etmemesi için gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yapılması gerekmektedir.
Beyaz Kod uygulaması sağlıkta şiddeti gerçekten azaltıyor mu? Maalesef “Beyaz Kod” uygulaması çıkış tarihinden bugüne incelendiğinde sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemediği sadece rakamsal olarak bilinmesini sağlayarak bir nevi kayıt altına alınmasını sağladığı görülmektedir. Bu durum maalesef onlarca sağlık çalışanının hayatını kaybetmesine sebep olmuştur.
Beyaz kod uygulamasının tek başına sağlıkta şiddeti tamamen ortadan kaldırmasının mümkün olmadığı görülmektedir. Bu uygulamanın, diğer önlemlerle birlikte uygulanması gerekmektedir. Sağlıkta şiddeti tamamen ortadan kaldırmak için, beyaz kod uygulamasının yanı sıra, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi için eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalı, sağlık kurumlarında güvenlik önlemleri artırılmalı, sağlık çalışanlarının haklarını koruyacak yasal düzenlemeler yapılmalı ve caydırıcı cezalar uygulamaya sokulmalıdır.
Uzm. Dr. Gökhan Kılınç
Yüksek Sağlık Hukuku Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
